مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیرماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»1735-41888920210411سرسخن23243374FAJournal Article19700101https://es.tesrc.ac.ir/article_243374_5779c495222b0a7e7fa9770a74e615cb.pdfمرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیرماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»1735-41888920210718راهبردهای استفاده از ظرفیت بازار سرمایه برای جهش تولید412243367FAمیلاد میرپژوهشگر گروه اقتصاد مقاومتی و برآورد اقتصادی، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایرانJournal Article19700101با توجه به واسطهگری بازار سرمایه در تأمین مالی و انتقال سرمایههای مازاد مردم به سمت بخش تولیدی، رونق و ثبات در بازار سرمایه میتواند نقش پررنگی در دستیابی به رونق و جهش تولید داشته باشد. در سالهای اخیر، با افزایش حجم تأمین مالی از طریق بازار سرمایه، سهم بازار سرمایه از تأمین مالی کشور با رشد قابل ملاحظهای همراه بوده است. با وجود این، نظام تأمین مالی در اقتصاد ایران هنوز بانکمحور است و بررسی ترکیب منابع مالی برای اقتصاد ایران حاکی از آن است که بازار سرمایه در جایگاه سوم قرار دارد. بررسی نسبت فروش شرکتهای بورسی به تولید ناخالص داخلی و رشد آن در سالهای اخیر بیانکننده آن است که نسبت فروش شرکتهای پذیرفته شده در بورس به تولید ناخالص داخلی، در سال 1396 نسبت به سال 1395 رشد درخور توجهی داشته است. در سال 1396، ارزش فروش شرکتهای بورسی به بیش از یکچهارم تولید ناخالص داخلی بدون نفت رسید. ازاینرو، در صورتی که زمینههای تعمیق بازار سرمایه و تسهیل فرآیند پذیرش شرکتها در بورس مورد توجه قرار گیرد، بازار سرمایه میتواند سنگ بنای رونق و جهش تولید از طریق تأمین نیازهای مالی بخش تولید باشد. از سوی دیگر، با در نظر گرفتن برخی از اصلیترین عوامل تأثیرگذار بر بازار سهام، مسیر آتی بازار سهام پررونق پیشبینی میشود و انتظار میرود در صورت فراهم کردن بسترهای لازم و مناسب برای تعمیق بازار سرمایه، در سال جاری نیز شاهد رشد و شکوفایی بازار بورس باشیم، برای این منظور راهکارهای زیر پیشنهاد میشوند: 1- ایجاد مشوقهای انگیزشی برای افزایش شرکتهای حاضر در بورس، 2- عمقبخشی به بازار از طریق افزایش درصد شناوری سهام، 3- کاهش نرخ مالیات بر فروش و 4- سرمایهگذاری در زمینه آموزش افراد.https://es.tesrc.ac.ir/article_243367_fe8ffac1ecdcf802a3e6bd361154f6cf.pdfمرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیرماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»1735-41888920210718راهبردهای همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در دوران تحریم1322243368FAزهرا مشفقدانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایرانJournal Article19700101اتحادیه اقتصادی اوراسیا از سال 2015 فعالیت خود را بهطور رسمی آغاز کرده است. انعقاد موافقتنامه ترجیحی با این اتحادیه، فرصتهای مناسبی را برای همکاریهای اقتصادی از جمله تأمین کالاهای اساسی در شرایط تحریم و دوران نامساعد کرونایی، برای ایران فراهم کرده است. کشورهای عضو این اتحادیه بهطور عمده صادرکننده انرژی، کود، کالاهای مصرفی مانند گوشت و غلات، محصولات کشاورزی مانند پنبه، کالاهای واسطهای مانند آهن و فولاد، آلومینیوم، ماشینآلات، تجهیزات الکترونیکی و وسایل نقلیه هستند. ایران میتواند برای تسهیل شرایط دشوار تحریم و تأمین اقلام مورد نیاز مصرفی و صنعتی برای تقویت تولید داخلی در قالب موافقتنامه ترجیحی، همکاری خود را با اتحادیه اقتصادی اوراسیا گسترش دهد تا شرایط برای انعقاد موافقتنامه آزاد تجاری با این اتحادیه فراهم شود. در این ارتباط راهکارهایی مانند ایجاد هماهنگی بین نهادهای دخیل در حوزه تجارت، حمایت از تولید داخلی در راستای تولید کالاهای باکیفیت و رقابتی، تکمیل زیرساختهای ضروری برای تسریع فرآیند تجارت، واردات کالاهای اساسی در قالب موافقتنامه ترجیحی برای تقویت امنیت اقتصادی و گسترش همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا پیشنهاد میشوند.https://es.tesrc.ac.ir/article_243368_ddca481184f957d2bc9b83a2cbb00f37.pdfمرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیرماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»1735-41888920210718نبود آمار دقیق از اطلاعات پایهای اقتصاد و تصمیمگیریهای نادرست2330243369FAالناز باقرپورپژوهشگر گرو.ه اقتصاد مقاومتی و برآورد اقتصادی، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایرانJournal Article19700101نظام آماری و کیفیت بانکهای اطلاعاتی علاوه بر آنکه بهعنوان یکی از مهمترین شاخصهای توسعهیافتگی کشورها به شمار میرود، پیشنیاز تصمیمگیریها و سیاستگذاریها و برنامهریزیهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهاست. ازاینرو، تلاش برای ایجاد یک نظام آماری کارآمد و مؤثر از الزامهای اولیه و ضروری در برنامهریزیها به شمار میآید؛ این در حالی است که در حال حاضر مشکلات مهمی در زمینه عدم دسترسی به آمارهای شفاف، بهروز و مبتنیبر صحت و دقت کافی و ناهماهنگی آمارهای منتشر شده در مراکز آماری از جمله بانک مرکزی و مرکز آمار ایران احساس میشود. ازاینرو، بنابه اهمیت موضوع و با ملاحظه مسایل و کاستیهای نظام آماری ایران و ارتباط آن با سیاستگذاریها و برنامهریزیهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بهطور کلی مدیریت صحیح اطلاعات آماری، ارتقای صحت و دقت سازمانهای ارایهدهنده آمار و اطلاعات، پرهیز از ملاحظات سیاسی در انتشار آمار و انتشار بهموقع و بهنگام آمارها پیشنهاد میشود.https://es.tesrc.ac.ir/article_243369_5fb8c199c6e500dc58dae0abc02fdb97.pdfمرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیرماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»1735-41888920210718تبیین مشکلات و انواع فساد در نظام اعطای مجوز3138243370FAعاطفه غلامیدانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایرانJournal Article19700101توجه و بها دادن به حوزه کسبوکار از ضرورتهای انکارناپذیر، بهویژه در شرایط کنونی کشور است. برای شروع هر کسبوکاری نیاز به طی کردن فرآیندهای اداری طویل و پیچیدهای است تا در نهایت، بتوان جواز شروع آن فعالیت را دریافت کرد، اما فرآیند پیچیده اخذ مجوز موانع و مشکلات بسیاری دارد که هرکدام از این موانع و مشکلات بهنوبهخود فسادزا هستند و سرعت پیشروی صدور مجوز را کاهش میدهند. از سویی، با توجه به شرایط تحریم و کاهش درآمدهای نفتی کشور، ضروری است شرایطی برای گسترش سرمایهگذاری و آغاز برخی کسبوکارها برای تولید فراهم آید. ازاینرو، راهکارهایی برای رفع موانع و کاهش فساد در نظام اعطای مجوز ارایه شدهاند که عبارتاند از: ایجاد سامانه یکپارچه مدارک، کاهش تعداد مجوزهای لازم برای شروع فعالیت اقتصادی، کاهش بازه زمانی ثبت درخواست تا دریافت مجوز و ایجاد یکپارچگی سازمانی.https://es.tesrc.ac.ir/article_243370_acecc8d3020905656a7625e1ab03630f.pdfمرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیرماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»1735-41888920210718بررسی عوامل تعیینکننده ماهیت روابط هند و پاکستان3946243371FAزهرا مشفقسرپرست گروه اقتصاد بینالملل، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایرانJournal Article19700101ماهیت روابط هند و پاکستان متأثر از مجموعه عوامل مختلفی مانند تجارت، مسایل هستهای، اختلاف بر سر کشمیر و نقش منفی کنشگرانی مانند آمریکا و افغانستان، رقابتی و غیردوستانه بوده است. مجموع تجارت این دو کشور با وجود همجواری ژئوپلیتیک و داشتن اشتراکات تاریخی و فرهنگی حدود 3/2 میلیارد دلار باقی مانده است، این در حالی است که دو کشور از ظرفیت بالایی برای گسترش روابط تجاری برخوردار هستند و بنابه گفته بانک جهانی ظرفیت همکاری آنها حدود 37 میلیارد دلار است. در شرایط کنونی در ارتباط با این دو کشور راهکارهایی مانند حرکت از تعرفه ترجیحی به سمت تعرفه آزاد در روابط تجاری با پاکستان، برقراری تعرفه ترجیحی با هند، اعمال سیاست موازنه مثبت نسبت به دو طرف، میانجیگری و تلاش برای اعمال راهکارهای دیپلماتیک بهمنظور حلوفصل مناقشه کشمیر در راستای تقویت امنیت اقتصادی ایران پیشنهاد میشوند.https://es.tesrc.ac.ir/article_243371_dbbf8477f2d92a5bdad95123dc667de4.pdfمرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیرماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»1735-41888920210718بررسی سنجش فساد اداری و اقتصادی4754243372FAعاطفه غلامیدانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایرانJournal Article19700101در دهههای اخیر در بسیاری از رسانهها و حتی سخنان مقامهای کشور، استنادهای قابل توجهی به فساد و نحوه اندازهگیری آن شده است، بهطوری که در چند دهه اخیر بسیاری از سازمانها از جمله: سازمان شفافیت بینالمللی، بنیاد برتلسمن، بنیاد خانه آزادی، مؤسسه اکونومیست و... با استفاده از پارامترهای مختلفی از جمله: پاسخگویی دولت، میزان رشوه و... فساد را اندازهگیری میکنند و برای آن شاخصهایی ارایه میدهند. دراینبین، برخی بر این باورند که شاخصهای ارایه شده از سوی این سازمانها با نگاه سیاسی و جانبدارانهای رتبهبندی کشورها را انجام میدهند نه با واقعیتهای موجود در مورد فساد، ازاینرو، یکی از راهکارهای موجود، بومیسازی شاخص ادارک فساد در کشور است.https://es.tesrc.ac.ir/article_243372_2d4bebe795751ff32ecead8bf4ed40fd.pdfمرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیرماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»1735-41888920210718فرآیند کار طرح گواهی اعتبار مولد (گام) بانک مرکزی و پیامدهای آن5562243373FAصادق رضایی برگشادیدانشآموخته دکتری اقتصاد پولی و مالی، دانشگاه تهران، تهران، ایرانJournal Article19700101طرح گام بهمنظور تأمین سرمایهدرگردش در بخش تولید توسط بانک مرکزی طراحی و اجرایی شده است. این طرح در ماهیت مانند چک مدتداری است که توسط بانک به نام تولیدکننده صادر میشود و بهنوعی خلق نقدینگی است. از پیامدهای این طرح میتوان به: تأمین سرمایهدرگردش بخش تولید و رونق این بخش، هدایت اعتبارات خلقشده بانکها به سمت تولید و کاهش هزینههای مالی بخش تولید (که همواره مورد گلایه و تأکید تولیدکنندگان بوده است) اشاره کرد. در اجرای این طرح لازم است به هشدارهای احتیاطی شامل لزوم داشتن بانک اطلاعاتی از واحدهای تولیدی، توجه به زمینههای شیوع فساد و انحراف اعتبار، توجه به تزریق هدفمند نقدینگی براساس کشش تقاضای بازار کالاها و هماهنگی بازه زمانی پذیرش اوراق گام در بازار سرمایه با وضعیت بازار بدهی کشور توجه کرد و اینکه طرح گام موجب فراموشی حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط نشود. ازاینرو، پیشنهادهایی مانند تعیین نهاد نظارتی مشخص و دقیق در خصوص اجرای طرح، تشکیل کارگروه رصد بازارهای مختلف کشور و ارایه اوراق براساس پیشبینی تقاضا، عرضه اوراق گام در بازار سرمایه هماهنگ با ظرفیت تقاضای بازار بدهی و تهیه بانک اطلاعاتی از واحدهای تولیدی فعال و غیرفعال ارایه میشود.https://es.tesrc.ac.ir/article_243373_2ec322fbc1fd832ab054013d37dd673d.pdf