نوع مقاله : علمی - پژوهشی (هشدار)

نویسنده

• محمدحسین احدی

دانش‌آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

چکیده

در سال 1374 توافقی با ترکمنستان برای انتقال گاز حاصل شد که اجرای این قرارداد 25ساله از سال 1376 آغاز شد، اما در طول این مدت، کشور مبدأ چندین بار، انتقال گاز به شمال ایران را به بهانه‌های مختلف از جمله عدم پرداخت بدهی‌ها قطع کرد. در نهایت، در سال 1397، شرکت ترکمن با پایان دادن به مذاکرات، اقدام به شکایت به داوری ICC  سوییس کرد که به موجب آن ایران موظف به پرداخت 2 میلیارد دلار به شرکت ترکمن شد. اکنون موضوع اصلی لزوم حل این مسئله توسط دو کشور و اتخاذ تصمیم مناسب در مناسبات اقتصادی دو کشور است، زیرا این دو کشور برای تبادل حامل‌های انرژی نیز به یکدیگر نیازمند هستند و ایران می‌تواند پل ارتباطی بین ترکمنستان با دنیا باشد. ازاین‌رو، ایران می‌تواند با توجه به نزدیکی جغرافیایی با ترکمنستان نگاه جدی‌تری به فرصت‌های انرژی ترکمنستان، به‌ویژه در حوزه گاز داشته باشد. از سویی، تأمین انرژی شمال کشور از طریق ترکمنستان برای ایران هم توجیه اقتصادی دارد. ایران می‌تواند به‌منظور بهره‌گیری از موقعیت استراتژیک خود، از گاز ترکمنستان به‌منظور ترانزیت یا سواپ گاز استفاده کند و با اتخاذ تصمیمات درست به‌عنوان هاب انرژی و کریدور گازی عمل و گاز وارداتی از ترکمنستان را در داخل مصرف و گاز تولید شده در خلیج فارس را صادر کند. ازاین‌رو، توصیه می‌شود ابتدا ایران دیپلماسی خود را برای گفت‌ و گوهای آتی تقویت کند و سپس، هر دو کشور یک بازاندیشی در سیاست‌های تجاری خود داشته باشند و همچنین تنش‌زدایی با جامعه بین‌المللی برای عقد قراردادهای بلندمدت و مطمئن برای ایران و برنامه‌ریزی جدی و ارایه پیشنهادهای مناسب به مسئولان ترکمن ضروری می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

• امنیت انرژی
• ترکمن‌گاز
• گاز
• انرژی