نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل)

نویسنده

• مرجانه بشخور

پژوهشگر گروه اقتصاد مقاومتی و برآورد اقتصادی، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایران

چکیده

براساس تبصره 2 بند 2 قانون بودجه سال 1399، دولت به واگذاری سهام خود در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس، تحت اصل 44 قانون اساسی، اقدام کرده است. این اقدام دولت گرچه می‌تواند با آثار امنیت اقتصادی مثبتی مانند کمک به بودجه دولت، عدم تشدید تورم از ناحیه فشار کسری بودجه، کمک به تحریک تولید و کاهش تأثیرهای منفی ناشی از رفتارهای هیجانی در بورس همراه باشد، اما باید موضوع­هایی از جمله: احتمال بالای استفاده از منابع حاصل از این واگذاری‌ها برای تأمین هزینه‌ها به­جای تخصیص این منابع به­منظور تحریک تولید، تأکید بر باقی ماندن سهام ممتاز این صندوق‌ها در دست دولت و احتمال شکل‌گیری ساختاری شبه­دولتی، نقض برخی ویژگی‌های ذاتی این صندوق‌ها مانند ممنوعیت معامله تا دو ماه، تخصیص 5 درصد منابع صندوق به بازارگردانی، غیرشفاف بودن مراحل فعالیت صندوق، غیرمتنوع بودن دارایی‌های صندوق و نامشخص بودن وضعیت پرداخت سود، احتمال تهدید استقلال بورس از دولت و... مورد توجه قرار گیرد. در این چهارچوب از جمله راهکارهای پیشنهادی به‌منظور عملکرد بهتر دولت در این حوزه می‌توان به: شفاف‌سازی سازوکار عملکرد این صندوق‌ها و عمل در چهارچوب ویژگی‌های ذاتی آنها به‌منظور جلوگیری از بروز فساد در این حوزه، تعریف صریح جایگاه حقوقی صندوق‌ها در قانون و تقویت تولید و اخذ درآمد از طریق دریافت مالیات اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

• سهام دولتی
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری
• امنیت اقتصادی
• فساد