راهبردهای تأمین کالاهای اساسی در شرایط تحریم

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (راهبرد)

نویسنده

دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

وجود تحریم‌های اقتصادی و غیراقتصادی و شیوع ویروس کرونا از یک سو و از سوی دیگر، تحریم مبادلات نفتی و هرگونه خرید مواد پتروشیمی از ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین منبع درآمد ارزی کشور، سبب کاهش ارز و محدودیت عرضه ارز در کشور گردیده است. بنابراین تأمین کالاهای اساسی از طریق تجارت خارجی با مشکل بزرگی روبرو شده است. همچنین از دیگر آثار کمبود ارز که بر تأمین کالاهای اساسی مؤثر است‌ را می‌توان چند‌نرخی بودن ارز، کاهش تنوع و دسترسی کشور به تمام کالاهای موجود در دنیا نیز نام برد.‌ مواردی دیگری مانند عدم وجود مدیریت کارآمد در تقاضای داخلی کالاهای اساسی، عدم توانمندسنجی و اعتبارسنجی شرکت‌های تجاری توسط سازمان‌های دولتی و عدم وجود شبکه توزیع و فروش به‌صورت کارآمد، از دلایل‌ عدم موفقیت در واردات کالاهای اساسی و تأمین امنیت غذایی می‌باشد. در این راستا، بهتر آن است‌ که بانک مرکزی، وزارت صمت و سازمان جهاد کشاورزی در جهت تجارت کارآمدتر و مؤثرتر در تأمین امنیت غذایی و کالاهای اساسی اقدام‌های ذیل را در دستور کار خود قرار دهند: ‌«تعیین مقدار سالانه صادرات و واردات هر کالا، بر اساس تولید و مصرف کشور و مدیریت تقاضای داخلی؛ پیگیری و مجازات فسادهای صورت گرفته ناشی از تخصیص و تأمین ارز دولتی؛ توانمندسنجی و اعتبارسنجی شرکت‌های تجاری در راستای میزان وفاداری آنان به تعهدات در‌خصوص تجارت با ارز دولتی و در‌نهایت استفاده از سایر معادله‌ها مانند معادلات تهاتری،‌ موازی،‌ جبرانی، انتقالی جبرانی سه‌جانبه و قراردهای تسویه‌ای در تجارت کالاهای اساسی».

کلیدواژه‌ها

-         بنیاد هریتج، https://www.heritage.org/
-         جلسه راهبردی علمی ـ اقتصادی با عنوان: «امنیت غذایی در زمینه تجارت و راهکارهای تأمین کالاهای اساسی در شرایط تحریم». 10/09/1399.
-         جلسه راهبردی علمی ـ اقتصادی با عنوان: «امنیت غذایی در زمینه تجارت و راهکارهای تأمین کالاهای اساسی در شرایط تحریم». 12/09/1399.
-         جلسه راهبردی علمی ـ اقتصادی با عنوان: «مرزارز و ارزهای دیجیتال و کاربرد آن در تجارت در شرایط تحریم اقتصادی». 25/09/1399.
-         ژورنال وال استریت، https://www.wsj.com/
-         سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد‌، http://www.fao.org/faostat/en/#data.
-                 سالاری، مریم؛ خلیلیان، صادق‌ و موسوی، سید حبیب اله‌ (1396)، بررسی عوامل مؤثر بر تجارت محصولات کشاورزی با تأکید بر درآمدهای نفتی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی (35)9، صص33-56.
-         سایت آماری تجارت بانک جهانی، www.wits.worldbank.org
-         سایت اطلاعاتی بخش عمومی انگلستان، www.gov.uk
-         سایت بانک جهانی، https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators
-         مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی‌ (1397)، بررسی لایحه بودجه سال 1398 کل کشور، ارزیابی قیمت خرید تضمینی گندم در قوانین دائمی، قانون برنامه ششم و لایحه بودجه سال 1398.
-         معاونت پژوهش‌های اقتصادی‌ (1399)، درباره جهش تولید: چالش‌ها و راهکارهای توسعه صادرات غیرنفتی، دفتر: مطالعات اقتصادی.