راهکارهای افزایش ضریب نفوذ مالیاتی در کشور

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (راهبرد)

نویسنده

پژوهشگر گروه اقتصاد مقاومتی و برآورد اقتصادی، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایران

چکیده

ارزیابی شاخص‌های سهم درآمدهای مالیاتی از کل درآمدهای دولت، نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی و شاخص پوشش مالیات، بیان‌گر پایین بودن ضریب نفوذ مالیاتی در کشور و عملکرد نامناسب نظام مالیاتی دارد. وجود معافیت‌های مالیاتی گسترده، عدم تنوع پایه‌های مالیاتی و گستردگی اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی از دلایل عملکرد نامناسب نظام مالیاتی کشور به‌شمار می‌روند. به‌منظور افزایش ضریب نفوذ مالیات و افزایش درآمدهای مالیات، پیشنهادهای زیر ارائه می‌شوند: 1) گسترش و تنوع‌بخشی به پایه‌های مالیاتی از طریق تعریف پایه‌های مالیاتی جدید مانند مالیات بر عایدی املاک و سرمایه و سود سپرده بانکی؛ 2) مقابله با فرار مالیاتی از طریق شناسایی و برخورد قاطع با مجرمین و مسدود کردن مجاری فرار مالیاتی؛ 3) ایجاد اعتماد و اطمینان دادن به مردم در‌خصوص نحوه خرج کرد درآمدهای مالیاتی از طریق راه‌کارهای مانند اختصاص بخشی از درآمدهای مالیاتی هر شهر به سرمایه‌گذاری در آنجا؛ 4) هدفمند کردن معافیت‌های مالیاتی از طریق اعمال معافیت‌های دوره‌ای و بررسی میزان مؤثر بودن و اعمال تغییرات در صورت نیاز، و تبدیل معافیت‌های مالیاتی به تخفیف مالیاتی 5) کاهش سهم دولت از درآمدهای نفتی به‌منظور ایجاد حساسیت بیشتر دولت نسبت به تولید داخل و عملکرد نظام مالیاتی و 6) اجرای مالیات بر درآمد شخصی.

کلیدواژه‌ها

-        بانک مرکزی، بانک اطلاعات سری زمانی.
-        سازمان برنامه و بودجه، آمار و اطلاعات اقتصادی.
-        مرکز پژوهش های مجلس، بررسی مالیات ها در لایحه بودجه سال 1400.