فرصت‌های راهبردی در روابط اقتصادی ایران و قطر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (راهبرد)

نویسنده

دانش‌آموخته دکتری، علوم اقتصادی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

توسعه روابط اقتصادی بین کشورها، افزون‌بر ایجاد منافع اقتصادی، چالش‌های سیاسی بین آن‌ها را کاهش می‌دهد و به تقویت امنیتملی و اقتصادی طرفین منجر می‌شود. کشور قطر به‌عنوان یکی از همسایگان جنوبی ایران، دارای ظرفیت‌های بالقوه زیادی است که ایران می‌تواند با افزایش سطح تعاملات با این کشور در کنار استراتژی‌های مناسب اقتصادی، از چنین ظرفیت‌هایی بهره بیشتری ببرد. از‌آنجاکه ایران و قطر ازجمله دارندگان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان منابع سوختی در منطقه خاورمیانه و سطح جهان هستند، بخش عمده مبادلات تجاری بین دو کشور را مبادلات غیرنفتی تشکیل می‌دهد. برای‌ همین نیاز است سیاست‌های متناسب در راستای ارتقای تجارت غیرنفتی بین ایران و قطر در پیش گرفته شود. در این مطالعه، ساختار اقتصادی کشور قطر و بخش‌های اصلی آن بر اساس داده‌های مربوط به دوره زمانی 2021‌ـ2011، بررسی و ظرفیت‌ها و فرصت‌های احتمالی در روابط اقتصادی دوجانبه ایران با این کشور ارائه شده است. نتایج بررسی تعاملات اقتصادی میان ایران و قطر نشان داده است که با بهره‌مندی از مزیت‌های نسبی و نزدیکی جغرافیایی و شباهت‌های دینی و مذهبی می‌توان روابط اقتصادی برون‌مرزی دو کشور را با استفاده از فرصت‌های اقتصادی مانند توسعه صادرات غیرنفتی، همکاری در بخش کشاورزی، جذب سرمایه‌گذاران قطری و توسعه تعاملات گردشگری گسترش داد. براین‌اساس، برخی راهکارها ازجمله انعقاد توافق‌نامه تجارت آزاد، کشت فراسرزمینی، افزایش صادرات غیرنفتی با ارزش‌افزوده بالا، تلاش برای جذب سرمایه‌گذاران قطر، حمایت از حضور بخش خصوصی، تسهیل صدور روادید، بهبود زیرساخت‌ها و تنظیم قراردادهای بلندمدت پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

  • وزارت صنعت، معدن و تجارت (1393). تحلیل بازار کشور قطر برای ورود کالاهای ایرانی. ایران: وزارت صنعت، معدن و تجارت.
  • عنافچه، ایمانه؛ و درخشان، حمیدرضا (1395). فرصت‌های راهبردی در روابط اقتصادی ایران و قطر. ایران: مؤسسه تحقیقات تدبیر اقتصاد.
  • عنافچه، ایمانه (1396). فرصت‌های راهبردی بسط روابط اقتصادی ایران و قطر. ماهنامه امنیت اقتصادی، 5(40)، 22-4.
  • مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری اسلامی ایران (1398). چنددستگی در خلیج فارس: تأثیرات و پیامدهای بحران قطر. ایران: مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری اسلامی ایران.
  • تارنمای گمرک جمهوری اسلامی ایران (ir).
  • تارنمای صندوق بین‌المللی پول (org)
  • پایگاه داده‌های بانک جهانی (worldbank.org).
  • پایگاه آمارهای تجاری سازمان ملل متحد (comtrade.un.org).