ماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»
اهمیت آب و راندمان مصرف آن
نوع مقاله : علمی - پژوهشی (هشدار)
نویسنده
دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
چکیده
در چندین دهه اخیر، آب و مسائل ناشی از آن به یکی از مهم‌ترین نگرانی دولت‌ها تبدیل شده است. بخش کشاورزی نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب از سویی و از سوی دیگر، تأمین‌کننده امنیت غذایی، تحت تأثیر این موج نگرانی‌ها قرار گرفته است. این بخش به‌طور متوسط 70 درصد از کل برداشت آب شیرین در سطح جهان و کشور را به خود اختصاص داده است. کمترین راندمان مصرف آب در کشور مربوط به بخش کشاورزی و بیشترین آن نیز مربوط به صنعت است. بیشترین مجموع راندمان مصرف آب در برداشت کل آب شیرین در سال 1396، با افزایش راندمان مصرف در بخش صنعت و خدمات رخ داده است. متوسط سطح برداشت آب شیرین در بخش کشاورزی در کشور بیشتر از متوسط سطح برداشت آب در همین بخش در سطح جهانی و مناطق مختلف قاره آسیاست. برای به حداقل رساندن آب‌شویی و تلفات آب و ذخیره‌سازی آب‌های سطحی و باران، راهکارهایی ازجمله انتقال مدیریت، مسئولیت و اختیارات آبیاری از سازمان‌های دولتی به سازمان‌های غیردولتی مانند انجمن‌های بهره‌برداران آب، ارائه خدمات مشاوره آبیاری از سوی نهادهای دانشگاهی، خصوصی، دولتی یا تعاونی به بهره‌برداران و مزرعه‌داران، افزایش بهره‌وری منابع و نهاده‌های مصرفی در بخش کشاورزی و درنهایت، طراحی دوباره سیستم‌های آبیاری برای راندمان بالاتر، تصفیه و استفاده دوباره از آب‌ها، کاهش تلفات تبخیر، اجرای آبیاری‌های مدیریت‌شده و به‌کارگیری تکنیک‌های مهندسی پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه‌ها
- احمدی، سعیده (1400). آثار و پیامدهای اقتصادی و امنیتی بحران آب در کشور. امنیت اقتصادی. 9(91)، 25-36.
- تارنمای بانک جهانی (worldbank.org).
- حیدری، نادر (1394). مسائل و راهکارهای افزایش کارایی مصرف آب در مزارع کشور. مدیریت آب در کشاورزی. 2(5)، 48ـ33.
- زارعی، نسیبه (1401). امنیت آب و امنیت غذا در کشور»، امنیت اقتصادی. 10(96)، 63-74.
- تارنمای سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (fao.org).
- عباسی، فریبرز؛ سهراب، فرحناز؛ و عباسی، نادر (1395). ارزیابی وضعیت راندمان آب آبیاری در ایران. تحقیقات مهندسی سازه سازه‌های آبیاری و زهکشی. 17(67)، 128ـ113.
- Evans, R. G., & Sadler, E. J. (2008). Methods and technologies to improve efficiency of water use. Water resources research, 44(7).
- Young, S. L., Frongillo, E. A., Jamaluddine, Z., Melgar-Quiñonez, H., Pérez-Escamilla, R., Ringler, C., & Rosinger, A. Y. (2021). Perspective: the importance of water security for ensuring food security, good nutrition, and well-being. Advances in Nutrition, 12(4), 1058-1073.
)