راهبردهای رفع مشکلات و موانع انعقاد قرارداد و پیشرفت پروژه‌های عمرانی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (راهبرد)

نویسنده

پژوهشگر گروه اقتصاد مقاومتی و برآورد اقتصادی، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایران

چکیده

پروژه‌های عمرانی از ملموس‌ترین بخش‌های برنامه‌ توسعه هستند که برای دستیابی به هدف‌های خاص از جمله: ایجاد بستر و زیرساخت‌های لازم برای افزایش سرمایه‌گذاری مولد، گسترش ظرفیت تولید، ‌ مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر شوک‌ها و دستیابی به رشد اقتصادی پایدار، اجرا می‌شوند. تأخیر در بهره‌برداری پروژه‌های عمرانی سال‌های گذشته باعث شده است در پایان سال 1398 حدود 86 هزار پروژه‌ عمرانی نیمه‌کاره وجود داشته باشد. از این تعداد، 376 طرح ملی و 2291 پروژه عمرانی استانی هستند که قابل واگذاری به بخش خصوصی‌اند یا امکان مشارکت بخش خصوصی در اجرای آنها وجود دارد.بررسی‌ها نشان می‌دهد، عدم تخصیص اعتبارات کافی به طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، دخالت عوامل سیاسی و تعریف طرح‌های جدید و عملکرد ضعیف دولت در زمینه واگذاری پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی از مهم‌ترین دلایل داشتن حجم انبوهی از پروژه‌های عمرانی ناتمام است. در خصوص عدم انعقاد قرارداد با بخش خصوصی در مورد طرح‌های عمرانی، عوامل و دلایل مختلفی مانند ضعف در ارزیابی اقتصادی پروژه‌ها، عدم تمایل دستگاه‌های اجرایی برای واگذاری طرح‌ها، دسترسی محدود بخش خصوصی به منابع مالی و بی‌ثباتی در عرصه سیاست‌گذاری، تأثیرگذارند.ازاین‌رو، اولویت‌بندی انجام طرح‌ها، واگذاری طرح‌های دارای توجیه اقتصادی به بخش خصوصی، شفاف‌سازی در فرآیند مناقصه، ممانعت در تصویب طرح‌های عمرانی جدید به استثنا موارد ضروری و ایجاد مشوق‌های اقتصادی برای گسترش مشارکت خصوصی – عمومی، به‌منظور برطرف شدن موانع پیش ‌روی پروژه‌های عمرانی و تسریع در فرآیند به بهره‌برداری رسیدن‌ آنها پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

-         بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، نماگرهای اقتصادی برای سال‌های مختلف.
-         پژوهشنامه اقتصادی، با طرح‌های ناتمام چه کنیم؟،  صص 40-15.
-          سازمان برنامه و بودجه، پروژه‌های توسعه مشارکت بخش عمومی با بخش خصوصی و تعاونی در سال 1398.
-         مرکز پژوهش‌های مجلس، واگذاری طرح‌های عمرانی، چالش‌ها، عملکرد و الزامات، مسلسل: 13766.