نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل)

نویسنده

• زهرا مشفق

پژوهشگر گروه اقتصاد مقاومتی و برآورد اقتصادی، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایران

چکیده

استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی و توسعه تعاملات دوجانبه با این کشورها، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی در تعاملات منطقه‌ای بوده است. با‌توجه به مزیت‌های ترانزیتی ایران، حمل‌و‌نقل و ترانزیت کالا یکی از فرصت‌هایی است که در راستای همگرایی اقتصادی ایران با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی همواره مورد توجه دستگاه دیپلماسی کشور بوده است. به‌رغم اهمیت این موضوع، عملکرد ترانزیت کالایی با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی نشان می‌دهد که از ظرفیت‌‌‌های موجود به‌نحو احسن بهره‌برداری نشده و ایران نتوانسته نقش پررنگی در ترانزیت کشورهای این منطقه ایفا کند. در این راستا، همگرایی اقتصادیِ بیشتر ایران با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی؛ راه‌اندازی بستری مناسب برای تعامل تجار طرفین؛ استفاده از پتانسیل منطقه آزاد ارس برای تقویت همکاری با قفقاز جنوبی؛ ایجاد توافقنامه‌هایی بین ایران و کشورهای آسیای مرکزی در زمینه حمل‌و‌نقل ریلی؛ افزایش رقابت‌پذیری مسیر‌های ترانزیتی ایران؛ استفاده از فرصت توسعه روابط تجاری کره‌جنوبی و آسیای مرکزی؛ مذاکره برای حضور نمایندگی شرکت‌های حمل‌و‌نقل در کشورهای ازبکستان و ترکمنستان و به‌کارگیری فعالانه‌تر رایزن بازرگانی در مناسبات اقتصادی، توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• ترانزیت
• حوزه آسیای میانه و قفقاز جنوبی
• تجارت خارجی
• دیپلماسی اقتصادی