ماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»
فساد در صنعت فولاد کشور
نوع مقاله : علمی - پژوهشی (هشدار)
نویسنده
دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
چکیده
زنجیره ارزش فولاد به‌عنوان یکی از محصولات استراتژیک، از مهم‌ترین زنجیره‌های ارزش صنعتی در کشور است و نقش مهمی در ایجاد ارزش‌افزوده، اشتغال‌زایی و ارزآوری دارد. در بازار محصولات مادر و استراتژیک ازجمله فولاد، برخی عواملِ زمینه‌ساز فساد اقتصادی، منجر به بی‌اثر شدن سیاست‌های کنترلی دولت در بازار یا انحراف اهداف این سیاست‌ها از توزیع عادلانه منافع می‌شود. در گزارش حاضر، به‌منظور شناسایی گلوگاه‌های شکل‌گیری فساد در صنعت مذکور، بر مشکلات آن تمرکز شده است؛ زیرا فساد اقتصادی عمدتاً در فضایی شکل می‌گیرد که نوعی خلأ و ناکارآمدی در آن وجود داشته باشد. متأسفانه صدور برخی مجوزهای خارج از چارچوب در راستای صادرات و تأسیس کارخانه‌های فولاد، رانت ایجادشده در فضای بازار بورس کالای این محصول، دلالی و واسطه‌گری، خروج مواد اولیه، واسطه‌ای و نهایی فولاد از بازار رسمی و عرضه آن در بازار آزاد و یا صادرات نامتعارف به خارج از کشور، خام‌فروشی بخشی از سنگ‌آهن اکتشافی موردنیاز در فرایند تولید فولاد و اشکالات ساختاری قوانین، مصوبات و بخشنامه‌های مختلف، از علل شکل‌گیری فساد در صنعت فولاد به‌شمار می‌آید. ازاین‌رو، با‌توجه به گلوگاه‌های احصا‌شده و ملاحظات امنیت اقتصادی، راهکارهایی برای به حداقل رساندن فساد اقتصادی پیشنهاد می‌شود که شامل ارتقای شفافیت از طریق الکترونیکی‌شدن امور، اهلیت‌سنجی تولیدکنندگان، جلوگیری از خام‌فروشی، حذف یا تعدیل قیمت‌گذاری دستوری، اصلاح قوانین و مقررات و جلوگیری از شکل‌گیری انحصار در بازار فولاد است.
کلیدواژه‌ها
)