ماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»
بررسی آسیب‌ها و تهدیدهای ناشی از ساختار توزیع کالا
نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل)
نویسنده
داﻧﺶآﻣﻮﺧﺘﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻋﻠﻮم اﻗﺘﺼﺎدی، دانشکده اقتصاد، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان، ﺗﻬﺮان، اﻳﺮان
چکیده
هما‌ن‌طور که تولید کالا و خدمات نقش اساسی در رشد اقتصادی دارد، شبکه توزیع نیز به‌عنوان پل ارتباطی بین بخش تولید و مصرف، تأثیر شایانی در رشد اقتصادی دارد و عملکرد مطلوب آن یکی از لازمه‌های رونق‌بخش تولید و حمایت از مصرف‌کننده است. در این گزارش، آسیب‌ها و تهدیدهای ناشی از ساختار توزیع کالا بررسی و راهکارهایی برای بهبود عملکرد شبکه توزیع کالا ارائه می‌شود.
به دلیل سنتی بودن ساختار شبکه توزیع و تعدد توزیع کنندگان، تنها 15 درصد از کالاها به شکل بی‌واسطه در بازار خرده‌فروشی توزیع می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر، به‌ازای هر واحد صنفی تولیدی، 4 واحد صنفی توزیعی در کشور وجود دارد. تعداد واحدهای صنفی توزیعی و تولیدی در کشور، حدود 3 میلیون و 500 هزار واحد برآورد شده که از این تعداد، 2 میلیون و 800 هزار واحد متعلق به بخش توزیع است.
تقریباً به‌ازای هر 30 نفر، یک واحد صنفی توزیعی در کشور وجود دارد. این در حالی است که نتایج مطالعات صورت‌گرفته در زمینه ساختار نظام توزیع کالا در کشورهای پیشرفته، نشان می‌دهد که به‌ازای هر 850 نفر، یک مرکز خرید بزرگ وجود دارد.
سنتی بودن شبکه توزیع و تعدد توزیع‌کنندگان، حاشیه سود بالا و تقویت کردن بخش واسطه‌گری و سوداگری، بالا بودن هزینه شبکه توزیع، رعایت نکردن استانداردهای لازم، تخلفات مربوط به اجحاف در فروش کالا و قاچاق در شبکه توزیع ازجمله آسیب‌های موجود در شبکه توزیع کالا در کشور است که باعث شده است نظام توزیع کالا از کارایی مطلوب برخوردار نباشد.
برای بهبود عملکرد نظام توزیع کالا، راهکارهایی ازجمله ارائه تسهیلات و در نظر گرفتن تخفیف مالیاتی برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای در راستای تسریع در روند گسترش آن‌ها، افزایش عوارض ساخت واحدهای توزیعی کوچک، سخت‌گیری بیشتر در أخذ مالیات از واحدهای توزیعی سنتی برای واقعی شدن مالیات پرداختی آن‌ها و تشدید نظارت بر مسائل بهداشتی برای منطقی کردن حاشیه سود و کنترل رشد واحدهای توزیعی کوچک و همچنین، مقابله با قاچاق کالا از طریق در نظر گرفتن جریمه نقدی، پلمپ و لغو پروانه کسب واحدهای توزیع‌کننده کالای قاچاق پیشنهاد می‌شوند.
کلیدواژه‌ها
)