ماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»
آسیب‌شناسی بازار بین‌بانکی با بررسی نرخ سود بازار بین‌بانکی و اجرای عملیات بازار باز
نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل)
نویسنده
دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده
بازار بین‌بانکی یکی از مهم‌ترین تأمین‌کننده‌های منابع مورد نیاز بانک‌هاست؛ یعنی طی سازوکاری، منابع را از بانک‌های دارای مازاد به بانک‌های دارای کسری انتقال می‌دهد، اما به دلیل شفاف نبودن نرخ سود مرجع و تعداد کم ابزارهای مالی مورد معامله، گاهی اوقات بانک‌ها را وادار می‌کند که برای تأمین مالی خود، از طریق اضافه‌برداشت از بانک مرکزی اقدام کنند. مطالعه حاضر به بررسی بازار بین‌بانکی، اهداف و قوانین آن، عملکرد این بازار و آسیب‌شناسی آن و نقش بانک مرکزی در اجرای عملیات بازار باز در دوره زمانی سال‌های 1388 تا 1400 اختصاص دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازار بین‌بانکی در ایران با مشکلات عمده‌ای در ساختار ازجمله نبود تنوع در ابزارهای مالی منطبق با شریعت، نبود ساختار نظارت شرعی، مشکلات قانونی در معاملات بین‌بانکی و... مواجه است که باعث شده است این بازار نتواند به‌خوبی منابع را از واحدهای دارای مازاد به واحدهای دارای کسری انتقال دهد و نبود نظارت دقیق بر عملکرد این بانک‌ها نیز منجر به فعالیت‌های سوداگرانه آن‌ها شده است. با توجه به اهمیت موضوع و ضرورت وجود بازار بین‌بانکی پیشنهاد می‌شود که نرخ مرجع بازار بین‌بانکی به‌طور شفاف و روزانه اطلاع‌رسانی شود. همچنین، تنوع ابزارهای مالی افزایش یابد و در صورت استفاده از ابزارهای مالی گوناگون برای تأمین مالی و اضافه‌برداشت از بانک مرکزی، سیاست‌های تشویقی و تنبیهی اعمال شود.
کلیدواژه‌ها
- بانک اطلاعات سری‌های زمانی وبگاه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
https://tsd.cbi.ir/Display/Content.aspx
- بختیار، مهدی (1401). «حقایقی در خصوص عملیات بازار باز و نقش آن در کنترل نقدینگی»، 29اُمین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی وبگاه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. تهران.
- میثمی، حسین و کامران ندری (1394). «عملیات بازار باز با اوراق بهادار دولت و بانک مرکزی»، تحقیقات مالی اسلامی. دوره پنجم، شماره 1 (پیاپی 9)، صص 154ـ119.
- وبگاه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (https://www.cbi.ir/).
- Bhattacharya, S., Gale, D., Barnett, W. A., & Singleton, K. (1985). Preference shocks, liquidity, and central bank policy. Liquidity and crises, 35.
- Cocco, J. F., Gomes, F. J., & Martins, N. C. (2009). Lending relationships in the interbank market. Journal of Financial Intermediation, 18(1), 24-48.
- Goodfriend, M., & King, R. G. (1988). Financial deregulation, monetary policy, and central banking. Federal Reserve Bank of Richmond Working Paper, (1-88).
- Koch, T. W., & MacDonald, S. S. (2014). Bank management. Cengage Learning.
)