تبعات امنیت اقتصادی روابط ترکیه با کشورهای قفقاز جنوبی
نوع مقاله : پژوهشی (تحلیل)
نویسنده
داﻧﺸﺠﻮی دﻛﺘﺮای اﻗﺘﺼﺎد، دانشکده اقتصاد، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان، ﺗﻬﺮان، اﻳﺮان
چکیده
ترکیه با الگوی اولویت‌دهی راهبردی با محوریت جمهوری‌های آذربایجان و گرجستان و تلاش برای عادی‌سازی روابط با ارمنستان با استفاده از جبر جغرافیایی حاکم بر رفتار خارجی آن، روابط خود را در حوزه‌های مختلف تجاری، نظامی و امنیتی، سرمایه‌گذاری و فرهنگی (در قالب قدرت نرم) در قفقاز جنوبی توسعه داده است. تجارتی به ارزش 6/5 میلیارد دلار با منطقه، سرمایه‌گذاری به ارزش حدود بالای 12 میلیارد دلار در جمهوری آذربایجان و رسیدن به رقم سرمایه‌گذاری سالانه حدود 200 میلیون دلار در گرجستان و البته تنزل به 24 میلیون دلار در سال 2021 به دلیل شرایط کرونایی، استفاده از اشتراکات زبانی، فرهنگی و اعطای بورس تحصیلی و درنهایت، فروش تجهیزات نظامی، مؤلفه‌های الگوی راهبردی ترکیه را به‌صورت مصداقی در قفقاز جنوبی تشکیل می‌دهند. این در حالی است که الگوی برابرطلبی راهبردی ایران که کشورمان تا سال 2020 در پیش گرفته بود، به دلیل تعارض با الگوهای دوستی و دشمنی، ساخت اجتماعی‌ـ‌امنیتی و توزیع قدرت در منطقه، در مسیر عملیاتی شدن با چالش‌های زیادی مواجه شد. پیشنهاد می‌شود ایران راهبردهایی مانند برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از طرح‌های خفته منطقه‌ای مانند تراسیکا، تلاش برای گذار از برابرطلبی راهبردی به اولویت‌دهی راهبردی، تغییر نگاه امنیتی به جمهوری آذربایجان، تقویت و تعمیق همکاری در حوزه‌های امنیتی و نظامی و همکاری در حوزه‌های فرهنگی در قالب قدرت نرم را در راستای تقویت امنیت اقتصادی در پیش بگیرد.
کلیدواژه‌ها
Ali Emre Sucu, Ivan Safranchuk, Alexander
Nesmashnyi & Qosimsho Iskandarov (2021): Transformation of Middle Powers with the Decline of World Hegemony: The Case of Turkey, Strategic Analysis
Hakan Mehmetcik & Arda Can Çelik (2021):
The Militarization of Turkish Foreign Policy, Journal of Balkan and Near Eastern Studies
)