نوع مقاله : علمی - پژوهشی (راهبرد)

نویسنده

• معصومه سادات سجادی

پژوهشگر گروه فساد و رتبه‌بندی اقتصادی، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایران

چکیده

روابط ایران و عربستان سعودی همواره تحت تأثیر رقابت راهبردی متحول شده است. در دهه اخیر، رقابت راهبردی دو کشور چنان شدید بود که به قطع روابط رسمی منجر شد و دو کشور مدت زیادی در وضعیت عدم ارتباط قرار داشتند. توافق اخیر به‌دست‌آمده میان دو کشور از جنبه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیکی حائز اهمیت فراوان است. هوشمندی و داشتن ابتکار عمل در استفاده از ظرفیت‌های ممکن همکاری نیازمند تعامل دستگاه‌های مختلف تصمیم‌ساز کشور است؛ هرچند نباید فراموش کرد که عربستان ایران را به‌عنوان رقیب منطقه‌ای در حوزه‌های مختلف می‌بیند که کنترل یا مهار سیاست‌های آن برای این کشور همچنان موضوعیت دارد. زمینه‌های همکاری بالقوه‌ای درباره انرژی میان دو کشور وجود دارد که بکارگیری ابتکارات در این راستا به توسعه همه‌جانبه روابط دو کشور منجر می‌شود. این زمینه‌های بالقوه شامل 1- امکان صادرات گاز ایران به کشورهای هم‌جوار، 2- توسعه میدان مشترک گازی آرش میان ایران، عربستان و کویت، 3- تعامل سازنده در سازمان اوپک، 4- همکاری در حل مناقشات منطقه‌ای در حوزه انرژی، 5- سرمایه‌گذاری در بالادست و پایین‌دست صنعت نفت ایران، 6- همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای، 7- امکان صادرات خدمات فنی و مهندسی در زیرساخت‌های برق، 8- توسعه زیرساخت‌های انرژی ازجمله خطوط لوله، 9- همکاری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و 10- منافع مشترک لجستیکی دو کشور است. در خاتمه برای اثربخشی بیشتر در عملیاتی کردن فرصت‌های بالقوه همکاری، «احصا و اولویت‌‌بندی فرصت‌های همکاری با عربستان در زمینه انرژی» و «توجه کافی به محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها در طراحی سیاست‌های همکاری مشترک» می‌تواند مدنظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• صادرات گاز
• توافق ایران و عربستان
• زیرساخت‌های انرژی