راهبردهای دیپلماسی غذا و کالاهای اساسی (گندم و جو) در دنیا: آموزه‌هایی برای ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (راهبرد)

نویسنده

دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

تحولات و بحران‌هایی مانند جنگ،‌ شیوع ویروس یا بیماری خطرناک و‌ تغییرات آب‌وهوایی آثار زیادی بر تغییر تجارت جهانی کالاهای اساسی و دیپلماسی غذا دارد. کشورهای کانادا، روسیه، آمریکا و بریتانیا‌ در سال زراعی 2022-2021، به ترتیب 65/61،‌ 09/17، 33/8 و 38/4 درصد تولید گندم خود را افزایش دادند. در این سال، نرخ رشد تولید گندم در اوکراین به دلیل وقوع جنگ 92/40 درصد کاهش یافت. صادرات گندم روسیه در سال 2022 ، حدود 10 برابر بیشتر از تولید آن یعنی 27/27 درصد رشد داشت. ایران با نرخ رشد 10درصدی گندم در سال زراعی 1401-1400، جزو 15 کشور نخست تولیدکننده گندم در دنیا شناخته شد. نرخ رشد واردات گندم در سال 2022، حدود 81/17 درصد کاهش یافت. همچنین، نرخ رشد صادرات گندم در سال جاری نسبت به سال پیش، 29/14 درصد افزایش یافت. در سال زراعی جاری حدود 3 میلیون تن جو در کشور تولید شده که با این میزان تولید، در رتبه 10 کشور بزرگ تولیدکننده جو قرار گرفته است. واردات 5/2 میلیون تن از این محصول در سال 2022 نیز سبب شد که کشور به سومین کشور واردکننده جو در دنیا تبدیل شود. در ادامه، با توجه به بررسی دیپلماسی غذا و کالاهای اساسی، راهکارهایی برای ارتباط قوی‌تر با دیگر کشورها به‌ویژه کشورهای همسایه و تأمین امنیت غذایی در کشور ارائه می‌شود مانند آگاهی از قوانین تجاری و فرهنگ کشورهای مقصد صادراتی، افزایش سطح استاندارد تولید در کشور، برگزاری و شرکت در دوره و آموزش‌های بین‌المللی برای گروه مذاکرکننده، تقویت دیپلماسی غذایی و انتصاب رایزن‌ و بازاریاب‌های اقتصاد کشاورزی در کشورهای مقصد و تهیه برنامه تولید در راستای صادرات پایدار محصولات کشاورزی.

کلیدواژه‌ها

  • رحمانی، منصور (1394). دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی، مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی(مطالعات راهبردی جهانی شدن) 6(18)، 90-63.
  • Pahwa, D. (2020). Defining Food Systems Diplomacy. University of Washington.
  • https://www.fao.org/faostat/en/#data
  • https://oec.world/en/profile/bilateral-product/wheat/reporter/chn?redirect=true
  • https://www.indexmundi.com/agriculture/?commodity