ماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»
چشم‌انداز جهانی ترانزیت دریایی در افق 2030 و دلالت‌های آن برای جمهوری اسلامی ایران
نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل)
نویسنده
دانشجوی دکترای آینده‌پژوهی، دانشکده صنایع، دانشگاه ایوانکی، تهران، ایران
چکیده
ترانزیت دریایی یکی از حوزه‌های حساس و مهم گذار و تحول در هندسه جهانی امنیت و قدرت اقتصادی است. بنابراین، برای توسعه و تقویت جایگاه آن و تضعیف ساختار تحریم‌ها باید تمرکز ویژه‌ای روی محورهای ترانزیتی صورت گیرد. این موضوع به استحکام اقتصاد ملی، هم‌گرایی منطقه‌ای، ارتقای مناسبات ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی و در یک کلمه، برون‌گرایی مبتنی بر اقتصاد مقاومتی منجر می‌شود. ایران در زمره کشورهای ممتاز در این باره شناخته می‌شود. برای همین، از اهمیت راهبردی در سطح بین‌المللی برخوردار است که در صورت استفاده مؤثر از آن می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای نقش‌آفرینی کند. به‌رغم جغرافیای ویژه ایران و نسبت دادن القابی مانند شاه‌راه و...، تبدیل شدن به قطب ترانزیتی منطقه، برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت و سرمایه‌گذاری‌های جدی به‌ویژه در حوزه ترانزیت دریایی را می‌طلبد. برای حصول این منظور شاید مهم‌ترین و آغازین گام، بررسی چشم‌اندازهای کنشگران برتر جهانی ترانزیت دریایی باشد. اهمیت این پژوهش حصول آگاهی از آینده ممکن صنعت حمل‌ونقل دریایی است که بی‌تردید برای سیاست‌گذاران این حوزه دلالت‌هایی به همراه دارد. نظر به احصای این دلالت‌ها، مهم‌ترین کنشگران صنعت حمل‌ونقل دریایی که اسناد چشم‌انداز خود در این باره را منتشر کرده‌اند، انتخاب شده‌اند که با بررسی اسناد آن‌ها، ضمن ترسیم آینده محتمل و ممکن برای این صنعت، دلالت‌هایی نیز برای توسعه حمل‌ونقل دریایی در ایران به دست آمده است.
کلیدواژه‌ها
- حسینی خامنه‌ای، سید علی (1376). بیانات مقالم معظم رهبری. قابل مشاهده در: https://farsi.khamenei.ir/
- غربالی مقدم، یونس .(1393). سخن سردبیر، ماهنامه بندر و دریا، سال بیست و نهم شماره 79 (پیاپی 213، مهر 1393)
- کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (1400). عملکرد حمل و نقل کشتیرانی. ایران: خبرگذاری ایرنا (84498427). قابل مشاهده در: ir/xjGf2J
- ملت، شهرزاد؛ و شاد، احسان (1395). توسعه دریامحور با محوریت حمل‌ونقل دریایی راهکاری برای دستیابی به اقتصادی پایدار. ایران: دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت.
- Alturki, M., (2020). Ministry of Transport, Saudi Arabia Introduction and Trade Logistics Available at: https://unctad.org/system/files/non-official-document/cimem7_2020_P20_ALTURKI_en.pdf.
- Department for Transport., (2019). Policy Paper Maritime 2050: Navigating the Future The Government’s Vision and Ambitions for the Future of the British Maritime Sector. Available at: https://www.gov.uk/government/publications/maritime-2050-navigating-the-future
- Department of Transport., (2021). Irish Maritime Directorate Strategy 2025. Available at: https://www.gov.ie/en/organisation/department-of transport/?referrer=http://www.gov.ie/transport/.
- https://unctad.org/system/files/official-document/rmt2021_en_0.pdf.
- https://www.marad.dot.gov/ships-and-shipping/strategic-sealift/maritime-security-program-msp/
- Ichimura, Y., Dalaklis, D., Kitada, M., & Christodoulou, A. (2022). Shipping in the Era of digitalization: Mapping the Future Strategic Plans of Major Maritime Commercial Actors. Digital Business, 2(1), 100022. Available at: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/
- Kuno, K; Cronin, P; Sheldon Duplaix, A; Winkler, D., (2011). Japan’s Maritime Strategy. Available at: https://carnegieendowment.org/2011/05/26/japan-s-maritime-strategy-pub-47174
- LEVIAKANGAS, P., HAUTALA, R., & KULMALA, R. (2002). MARITIME ITS-THE FINNISH VISION, STRATEGY AND ACTION PLAN 2003-2006. In 9th World Congress on Intelligent Transport SystemsITS America, ITS Japan, ERTICO (Intelligent Transport Systems and Services-Europe). Available at: https://trid.trb.org/view/661968.
- Liu, W. , & Dunford, M. (2016). Inclusive Globalization: Unpacking China's Belt and Road Initiative. Area Development and Policy, 1(3), 323-340.
- Martitime Transport im the Mediterranean: Status and Challenges (2021). Blue plan Available at: https://planbleu.org/wpcontent/uploads/2021/12/mariitime_transport.pdf.
- Moe, A., (2019). Asian Countries and Arctic Shipping: Policies, Interests and Footprints on Governance,.
- Shaaban, K., & Radwan, E. (2014). Rebuilding the Transportation System in the City of Doha. Journal of Traffic and Logistics Engineering, 2(3). Available at: http://www.jtle.net/index.php?m=content&c=index&a=show&catid=36&id=108.
- Transportation Vision for 2030, (2008). US Department of Transportation research.
)