راهبردهای فعال‌سازی جایگاه ژئواستراتژیک بندر چابهار در دیپلماسی راه ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (راهبرد)

نویسنده

دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بندر چابهار به‌واسطه وزن ژئوپلیتیکی بالایش در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، از مکان‌‌های جغرافیایی شمرده می‌شود که نزد قدرت‌های بزرگ مانند هند و چین مطلوبیت ویژه‌‌ای دارد، اما عدم درک درست سیاست‌گذاران کشور نسبت به اهمیت راهبردی این بندر باعث شده است که ارزش و جایگاه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی این منطقه نادیده گرفته شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تبیین جایگاه ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک بندر چابهار در دیپلماسی راه ایران است. نتایج مطالعه نشان می‌‌دهد که نگاه توسعه‌ای به بندر چابهار و از میان بردن مشکلات این بندر در گام نخست نیازمند تدوین هرچه سریع‌تر طرح جامع حمل‌ونقل کشور و ذهنیت راهبردی سیاست‌مداران نسبت به نقش ایران در کریدورهای بین‌المللی است. همچنین، کارآمدسازی مدیریت بندر چابهار، ایجاد اجماع در جذب سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه هرچه سریع‌تر خط راه‌آهن بندر چابهار-سرخس، آموزش نیروی متخصص بومی و مشارکت آن‌ها در فعالیت‌های اقتصادی و افزایش نقش نهادها و شرکت‌‌های بومی در بندر چابهار در این مسیر راهگشاست.

کلیدواژه‌ها

- اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران (1396). تحلیل جایگاه بندر چابهار و گوادر در افق آینده منطقه. گزارش: 1096106. ایران، تهران: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، کمیسیون حمل‌و‌نقل و لجستیک و گمرک.
- رئیسی‌نژاد، آرش (1400). ایران و راه ابریشم نوین؛ از ژئوپولیتیک راه تا دیپلماسی راه. ایران، تهران: دانشگاه تهران.
- زرقانی شیراز، الهام (1401- الف). چابهار همچنان گرفتار بن‌بست لجستیکی. ماهنامه صنعت حمل‌ونقل، 32(385).
- زرقانی شیراز، الهام (1401- ب). روایت بی‌مهری هندی‌ها در چابهار، صنعت حمل‌ونقل. 32(389).
- سازمان بنادر و دریانوردی (1402). سالنامه آمار عملیات (1402-1398). تهران: سازمان بنادر و دریانوردی.
- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1402). نگاهی به روند طرح‌های جامع بنادر کشور؛ نقاط قوت و ضعف و راهکارهای ارتقای مطالعات جامع آتی. تهران، ایران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات زیربنایی، گزارش: 25018864.
- Tanchum, Michael (August 2021). India̓s Arab-Mediterranean Corridor: A Paradigm Shift in Strategic Connectivity to Europe,ISIS, Issue No.14.