بررسی وضعیت توسعه پایدار در ایران مبتنی‌بر گزارش 2023

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل)

نویسنده

پژوهشگر گروه فساد و رتبه‌بندی اقتصادی، مرکز پژوهشی امنیت اقتصادی تدبیر، تهران، ایران

چکیده

با توجه به نتایج آخرین گزارش توسعه پایدار در سال 2023، به دلیل بحران‌های ژئوپلیتیک در دنیا، افزایش مخاطرات طبیعی، شیوع ویروس کرونا و...، روند صعودی دستیابی به توسعه پایدار در جهان کاهش یافته است و تنها 18 درصد اهداف شاخص توسعه پایدار در مسیر دستیابی در سال 2030 تخمین زده می‌شود. ترازیابی وضعیت کشور با آمارهای منتشره بین المللی همواره باید به قصد تصویر اولیه باشد چرا که روش‌شناسی و اعتبار آمارهای منتشره محل مناقشه بوده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی با توجه به کاستی‌های مفهوم توسعه پایدار مقرر کردند الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت تا سال ۱۳۹۹ نهایی شود. نهایی نشدن این سند در زمان مشخص‌شده با توجه به در پیش بودن برنامه هفتم توسعه، مانع تحقق پیشرفت کشور و ارائه تصویر صحیحی از وضعیت جمهوری اسلامی ایران است. ارائه آمار واحد درباره متغیرهای شاخص توسعه پایدار و جایگزین کردن شاخص‌ مناسب، بررسی و انتشار آمار شفاف و به‌روز در حوزه‌ رفاه اقتصادی، برآورد و تخمین خط فقر به‌‌صورت سالانه توسط نهادهای داخلی، سرمایه‌گذاری برای حل بحران‌های زیست‌محیطی، نگاه جدی سیاست‌گذاران به اهمیت آمایش سرزمین در چگونگی اثرگذاری ایران در منطقه، حمایت هدفمند دولت از تولید ملی، سرمایه‌گذاری برای کاهش اختلاف طبقاتی و ارتقای سرمایه اجتماعی و... به تحقق اهداف الگوی پیشرفت اسلامی-ایرانی می‌انجامد. در این گزارش با ملاحظه موارد فوق،‌ مبتنی بر آخرین گزارش توسعه پایدار 2023 وضعیت کشور بررسی می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

- پوراصغر سنگاچین، فرزام؛ شکرخدایی، فرشید و صدرنژاد، سید توحید (1398). پایداری و توسعه‌یافتگی ایران در جهان. تهران، ایران: کمیسیون توسعه پایدار، محیط‌زیست و آب، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
- سازمان ملل متحد (2015). دگرگون ساختن جهان ما؛ دستورکار 2030 برای توسعه پایدار.
- عباس‌زاده تهرانی، نادیا (1395). ضلع گم‌شده "اخلاق" در مثلث توسعه پایدار»، اخلاق در علوم و فناوری. سال 11(41)، 1-10.
- فروزان، حامد؛ فروزان، یونس؛ و عالیشاهی، عبدالرضا (1394). الگوهای شش‌وجهی توسعه پایدار از دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی). ایران، تهران: نخستین کنگره ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار در بخش‌های توسعه علوم و فناوری.
- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1399). ابعاد پنهان و محورهای سند 2030، بررسی سند دستور کار 2030 برای توسعه پایدار. گزارش: 17255، کد موضوعی: 280.
- Sustainable Development Report (2021).
- Sustainable Development Report (2023).
- https://farsi.khamenei.ir