ماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»
ضعف ساختار و چارچوب بودجه
نوع مقاله : علمی - پژوهشی (هشدار)
نویسنده
دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
نظام بودجه‌ریزی در ایران با چالش‌های متعددی مواجه است. به‌رغم تأکیدات مقام معظم رهبری و وجود دلایل بسیار بر اصلاح چارچوب بودجه در سال‌های اخیر، متأسفانه همواره شاهد ضعف ساختار و چارچوب بودجه هستیم. چنانچه در بودجه 1400 رشد هزینه‌های جاری حکایت از اتخاذ سیاست‌های هزینه‌زا به‌جای رویکرد مدیریت هزینه دارد. نتایج گزارش نشان می‌دهد طی سال‌های اخیر، ضعف ساختار بودجه و عدم به‌کارگیری اصلاحات توصیه‌شده تبعاتی خرد و کلان بسیاری را به همراه داشته است.[1] در این گزارش به ارائه راهکارهایی به‌جهت بهبود ساختار و چارچوب بودجه می‌پردازیم. اهم راهکارهای ارائه‌شده در این گزارش عبارت‌اند از: افزایش سهم درآمدهای پایدار غیرنفتی، بهره‌گیری از منابع خرد، حذف تأمین مالی تورم، توجه به ساختار کسری بودجه، تبدیل بودجه به سند مالی و عملیاتی، توجه به واقعیت‌های کشور، مدیریت درآمدها، هدفمندسازی اعتبارات.
[1]. همچون: استمرار درآمدهای ناپایدار (رشد سهم نفت در بودجه و...)، کاهش شفافیت در هزینه‌کرد، کاهش سهم صندوق توسعه ملی، کاهش سهم درآمدهای پایدار (مالیات و ...)، دست‌درازی به منابع بانک مرکزی و رشد پایه پولی و نقدینگی را به‌همراه داشته است، مواردی که بالطبع دارای آثار منفی نیز می‌باشند.
کلیدواژه‌ها
- «ارائه گزارش هشت‌ماهه اجرای بودجه سال 1399»، (30/10/1399)، دیوان محاسبات کشور.
- امینی، م. ح (1398)، «فراتحلیل کیفی نقش اصلاحات بودجه‌ای در مهار تورم متوسط مزمن اقتصاد ایران»، فصلنامه علمی پژوهش‌های اقتصاد ایران، شماره80.
- «اولین گزارش نظارت مستمر دوماهه بر اجرای بودجه سال 1400 منتشر شد»، (15/4/1400). دیوان محاسبات کشور.
- «جزئیات عملکرد هشت‌ماهه بودجه 99» (تنها 7درصد منابع نفتی و فروش اموال محقق شد)، (23/9/1399)، فارس نیوز.
- «چارچوب اصلاحات ساختاری بودجه» (با رویکرد قطع وابستگی مستقیم بودجه به نفت)، (خردادماه 1398)، سازمان برنامه و بودجه.
- سیف، ا. م (30/3/1398)، «ارزیابی طرح پیشنهادی چارچوب اصلاح ساختاری بودجه»، ir.
- «اصلاح ساختار بودجه و تأکیدات رهبر معظم انقلاب» (1399)، خبرگزاری فارس.
- کشور، د. م (1399)، ناترازی عملکرد بودجه کل کشور باعث رشد بیش از ۵۲۰ درصدی نقدینگی در ۸ سال اخیر شده است.
- نوبری، ف (تیرماه 1400)، «فقدان راهبرد جامع و بهینه تأمین مالی در بودجه»، فصلنامه امنیت اقتصادی تدبیر.
- نوفرستی، م (1389)، «بررسی اثر حذف یارانه کالاهای اساسی بر متغیرهای عمده اقتصاد کلان در چارچوب یک الگوی اقتصادسنجی کلان ساختاری»، نشریه اقتصاد و الگوسازی.
)