ماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»
فرصت‌ها و چالش‌های دانش‌بنیان شدن در بخش صنعت و معدن
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده
توسعه صنایع دانش‌بنیان یکی از مسیرهای رسیدن به توسعه اقتصادی است که امروزه اغلب کشورها با افزایش سرمایه‌گذار‌های مادی و معنوی و حمایت‌های دولتی و خصوصی در پی بسط و گسترش آن در کشور خود هستند. این صنایع به دلیل کاربردی کردن دانش در روند تولید موجب کاهش هزینه‌های تولید و درنهایت، بهبود بهره‌وری می‌شوند و از مجرای کاهش قیمت تمام‌شده محصولات، قدرت رقابت‌پذیری کشورها در عرصه مبادلات بین‌المللی را افزایش می‌دهند. بنابراین، اهمیت رشد و توسعه این صنایع بر کسی پوشیده نیست. نگاهی به روند تشکیل و عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور به‌رغم افزایش تعداد آن‌ها در چند سال اخیر متأسفانه بیان‌کننده نتایج مثبت عمده‌ای نیست. برخی فرصت‌ها ازجمله نیروی کار جوان و تحصیل‌کرده، حساسیت سیاست‌گذاران نسبت به تشکیل این شرکت‌ها و نیز قابلیت‌های بالقوه در بخش صنعت و معدن و... در این مسیر می‌توانست به بهبود نتایج کمک کند، اما چالش‌هایی مانند فقدان نگاه استراتژیک، ناکارآمدی نظام آموزشی، نبود ثبات در متغیرهای کلان اقتصادی ازجمله نرخ ارز، صیانت نکردن از بازار داخلی، کافی نبودن تأمین مالی دولت، ناکارآمدی در ثبت و صدور مجوزهای کسب‌وکار، به رسمیت نشناختن حقوق مالکیت و... مانع از کارکرد درست این شرکت‌ها در اقتصاد کشور شده است. ازاین‌رو برخی راهکارها مانند ایجاد زیرساخت‌های رصد، پایش و ارزیابی عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان، ایجاد بازار و تقاضا برای محصولات دانش‌بنیان، تسریع در تدوین قوانین حمایتی با ضمانت اجرای مؤثر و... برای روند مطلوب این صنایع ارائه می‌شود.
کلیدواژه‌ها
)