ماهنامه علمی «امنیت اقتصادی»
بررسی جامع بسترها و زمینه‌های اثرگذار بر قاچاق کالا
نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل)
نویسنده
دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
برخی خلأهای قانونی، فساد اداری، ضعف دستگاه قضایی، ضعف دستگاه‌های نظارتی و... باعث شده است تا قاچاق کالا به داخل کشور در ابعاد گسترده انجام شود. باندهای قدرتمند قاچاق کالا نیز با استفاده از این موقعیت و به کمک دست‌های پنهان پشت پرده توانسته‌اند حجم عظیمی از کالا را وارد کشور و از این راه سود سرشاری نصیب خود کنند. با وجود ورود کالاهای قاچاق از مبادی غیررسمی (مرزهای زمینی، اسکله‌های غیرمجاز و...)، حجم و ارزش آن در مقایسه با کالاهای قاچاقی که به‌صورت کانتینری و از طریق مبادی گمرکی وارد کشور می‌شود، ناچیز است. این گزارش درصدد است تا ضمن بررسی جامع بسترها و زمینه‌های اثرگذار بر قاچاق کالا، به بررسی تأثیر این فعالیت غیرقانونی بر امنیت اقتصادی بپردازد. نتیجه اینکه، ضمن تقسیم‌بندی عوامل مؤثر بر قاچاق کالا در پنج دسته (اقتصادی، حقوقی و قانونی، سیاسی، جغرافیایی و فرهنگی)، می‌توان گفت در زمینه مبارزه با قاچاق، حمایت از تولیدات داخل، افزایش کیفیت تولیدات آن‌ها، اصلاح قوانین واردات و... بسیار مؤثر است.
کلیدواژه‌ها
- پیرایی، خسرو و حسینعلی رجایی (۱۳۹4). اندازه‌گیری اقتصاد زیرزمینی در ایران و بررسی علل آثار آن، سیاست‌های راهبردی و کلان. 3(9)، 42-21.
- رازقی، محمدجواد؛ زمانیان، کامبیز؛ و بشیری دزفولی، فاطمه (1401). مبارزه با مفاسد اقتصادی؛ مطالعه موردی: بررسی عوامل تأثیرگذار بر قاچاق کالا و راه‌های پیشگیری از آن، اولین همایش ملی ایده‌پردازی مباحث و یافته‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری. ایران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس.
- رضاقلی‌زاده، مهدیه؛ و حیدرزاده، سحر (۱۳۹۹). قاچاق کالا و اشتغال در ایران، پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). 20(2)، 176-۱۴۵. DOR: 20.1001.1.17356768.1399.20.2.2.5
- شیرکش، محمدصیاد (۱۳۹۳). بررسی عوامل مؤثر بر قاچاق سوخت و راه‌های پیشگیری از آن (مورد مطالعه مرز شهرستان قصرشیرین در سال ۱۳۹۳)، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد علوم تحقیقات، کرمانشاه، ایران.
- عرب‌مازاریزدی،علی. (۱۳۸۰). اقتصاد سیاه در ایران: اندازه، علل و آثار آن در سه دهه اخیر. برنامه ریزی و بودجه, ۶۲(۶), ۳-۶۰.
- کرامتی‌نیا، رقیه (1401). نگاهی به تجربه دولت روسیه در مبارزه با قاچاق کالا. اقتصاد پنهان. دوره جدید (۲۶ و ۲۷)، 45-66.
- محسنی، حسن (۱۴۰۰). پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پدیده قاچاق، اقتصاد پنهان. 7(۲۶ و ۲۷)، 44-۲۹.
- نیکوقدم، مسعود و مینا جزمی (۱۳۹7). بررسی آثار قاچاق کالا و درجه باز بودن تجاری بر رشد اقتصادی در ایران، تحقیقات اقتصادی. 14(53)، 494-465.
- نیلی، مسعود، و ملکی، منصور. (1385). اقتصاد غیر رسمی: علل ایجاد روش های تخمین و اثرات آن بر بخش رسمیt مهندسی صنایع و مدیریت، دوره 22، شماره 36.
- ویسیان، محمد؛ و گل‌چوبی دیوا، شهربانو (۱۴۰۱). بررسی عوامل مؤثر بر قاچاق کالا در مناطق مرزی و راهکارهای پیشگیری از آن، اولین همایش ملی رویکردهای نوین. ایران: دانشگاه افسری و تربیت پلیس تهران.
- Biswas, Amit K. & Marjit, Sugata, 2007. "Preferential trade and mis-invoicing: Some analytical implications," International Review of Economics & Finance, Elsevier, vol. 16(1), pages 130-138
- Buehn, A., & Farzanegan, M. R. (2012). Smuggling around the World: Evidence from a Structural Equation Model. Applied Economics, 44(23), 3047-3064.
- Buhn, A., Karmann, A., & Schneider, F. (2007). Size and Development of the Shadow Economy and of Do-it-yourself Activities in Germany.
- Dzawanda, B., & Matsa, M. (2023). Strategies for Survival in an Informal economy: Illegalities of Zimbabwean informal cross border traders at ports of entries in Southern Africa. International Journal of Community Well-Being, 6(3), 203–221.
- Pitt, M. M. (1981). Smuggling and Price Disparity. Journal of International Economics, 11(4), 447-458.
- Schneider, F., & Enste, D. H. (2000). Shadow Economies: Size, Causes, and Consequences. Journal of Economic Literature, 38(1), 77-114.
)