حکمرانی بخش کشاورزی و تبعات آن بر امنیت غذایی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

حکمرانی مطلوب در بخش کشاورزی شامل درک تهدیدات اساسی برای امنیت غذایی، ترسیم چشم‌انداز تعادل بلندمدت، ایجاد تعادل میان منافع مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و مسئولیت‌‌پذیر بودن در قبال جامعه است. ایران در شاخص حکمرانی کل در کیفیت مدیریت سیاسی در سلسله تحولات در سال‌های 1385 تا 1401 در بین 138 کشور آسیایی و آفریقایی، دارای رتبه  132 است. عملکرد حاکمیتی در کشور نیز معادل 9/1 یعنی ضعیف است. همچنین، شاخص حکمرانی گزارش‌شده کشور از سوی بانک جهانی دارای ارزش پایین منفی 3/1 است. نتایج نشان می‌دهد که شاخص‌های یادشده در کشور پایین هستند. با توجه به گسترده بودن شاخص و معیارهای امنیت ‌غذایی، در این گزارش از ناامنی غذایی به‌عنوان معیار یا زیرمجموعه‌ای از امنیت غذایی استفاده شده است. تعداد زنان و مردان در ناامنی غذایی در دو سطح متوسط و شدید در بازه‌های 1395-1393 و 1400-1398 کاهش یافته است. تعارض به‌وجودآمده را می‌توان ناشی از پیچیده بودن مسائل حکمرانی و امنیت غذایی دانست که بسیاری از بخش‌ها، رشته‌ها و حوزه‌های سیاست دیگر را دربرمی‌گیرد. ارتقا و بهبود حکمرانی بخش کشاورزی در کشورهای درحال‌توسعه ظرفیت زیادی برای جایگزینی نه‌تنها نهاده‌های مصرفی، بلکه تولیدات کشاورزی ایجاد می‌کند که باعث توان و ظرفیت توسعه بیشتری می‌شود. در این راستا، لحاظ کردن مقیاس تصمیم‌گیری در حکمرانی و افزایش کارایی در تصمیم و حکمرانی هوشمند در بخش کشاورزی برای تأمین امنیت غذایی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

- امامی، محمد؛ و شاکری، حمید (1394). حکمرانی خوب و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه پژوهشنامه حقوق تطبیقی. 1(2) ، 25-5.
- حاجی‌حسینی، حجت‌اله؛ و کریمیان، زهره (1398). فرایند سیاست‌گذاری و حکمرانی علم، فناوری و نوآوری. فصلنامه سیاست علم و فناوری. 11(42)، 86-71.
- رونقی، مرضیه؛ کهنسال، محمدرضا؛ و قربانی، محمد (1399). تعیین عوامل حکمرانی در بخش کشاورزی با استفاده از فازی نوع دوم. فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 12(47)، 288-253.
- سامتی، مرتضی؛ رنجبر، همایون؛ و محسنی، فضلت (1391). تحلیل تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر شاخص توسعه انسانی؛ مطالعه موردی: کشورهای جنوب شرقی آسیا (ASEAN). فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی. 1(4)، 223-183.
- سایت بررسی اقتصادی www.economist.com
- کریمی، محمدشریف؛ حیدریان، مریم؛ و دورباش، معصومه (1396). بررسی نقش و اثرات حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی ایران. اولین همایش بین‌المللی برنامه‌ریزی اقتصادی، توسعه پایدار و متوازن منطقه‌ای؛ رویکردها و کاربردها. ایران: دانشگاه کردستان.
- مدرسه حکمرانی شهید بهشتی و دانشگاه عالی دفاع ملی‌. دوره حکمرانی کشاورزی (12 جلسه). مرداد ماه 1401
- Mandemaker, M., Bakker, M., & Stoorvogel, J. (2011). The role of governance in agricultural expansion and intensification: a global study of arable agriculture«, Ecology and Society. 16 (2), 8.
- www.bti-project.org
- www.FAO.org
- www.worldbank.org